Το "χάσκαρ" είναι ένα έθιμο που εμφανίζεται στη Δυτική Μακεδονία, σε χωριά της Χαλκιδικής, αλλά και σε χωριά με βλάχικη ρίζα. Αυτά σύμφωνα με το διαδύκτιο. Από πρώτο χέρι μπορώ να μεταφέρω ότι τηρείται με ευλάβεια στη Γαλατινή Κοζάνης.
Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς, το απόγευμα, λίγο πριν τις "κλαδαριές", η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τραπέζι. Ένα βρασμένο και καθαρισμένο αυγό, ένας πλάστης και ένα κορδόνι είναι τα υλικά που απαιτούνται για την υλοποίηση της συνταγής.
Το αυγό δένεται από τον πλάστη και ο γηραιότερος άνδρας της οικογένειας αναλαμβάνει δράση. Το αυγό αρχίζει τις ταλαντώσεις μπροστά από το στόμα του κάθε "παίχτη". Ο πρώτος γύρος είναι δοκιμαστικός. Τρεις φορές για τον καθένα. Στο δεύτερο γύρο όποιος προλάβει τον Κύριο είδε, και το αυγό δάγκωσε! Και αν τα οικονομικά το επιτρέπουν, ο νικητής θα έχει και ένα μικρό δωράκι από τον αρχηγό της οικογένειας, το οποίο θα παραλάβει αφού τού φιλήσει το χέρι...
Στο τέλος το σχοινί παίρνει φωτιά και μέχρι να καεί όλο, ακούγονται ευχές από όλους για τη χρονιά που ακολουθεί.
Ψάχνοντας και ρωτώντας δε βρήκα κάποια απάντηση για την προέλευση της ονομασίας του εθίμου αυτού. Θα μπορούσε να έχει σχέση με το ρήμα "χαύτω" που χρησιμοποιείται για να δείξει το άνοιγμα του στόματος. Το έθιμο λέγεται ότι συμβολίζει το κλείσιμο του στόματος με αυγό καθώς από την επομένη αρχίζει η Σαρακοστή, η οποία τελειώνει με το κόκκινο πασχαλινό αυγό το βράδυ της Ανάστασης. Ενδιαφέρουσα θεώρηση.
Όπως και να 'χει, είχα καιρό να παραβρεθώ στο τραπέζι αυτό και η φετινή επίσκεψη με έβαλε σε σκέψεις. Τέτοια έθιμα σε κάνουν να επιστρέφεις στο παρελθόν και να ανακαλύπτεις την ευρηματικότητα των ανθρώπων τότε, που μη έχοντας κάτι καλύτερο να κάνουν, καθόταν γύρω από το τραπέζι και τηρώντας τέτοιες παραδόσεις ερχόταν πιο κοντά.
Χαίρομαι που μπορώ να κρατάω αυτές τις επαφές με το παρελθόν. Και φυσικά, αναρωτιέμαι για το μέλλον.
